İsveç ve Finlandiya, Savunma İttifakı üyeliğine başvurmak için tarihi karara doğru hızlı ve koordineli adımlar atıyorlar.
Finlandiya ve İsveç iki tarafsız İskandinav ülkesiydi ancak Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile öylesi bir alarm durumuna geçtiler. Rusya ise bu iki ülkeyi, bunu yapmamaları konusunda uyardı ve teknik bir askeri yanıt verileceği tehdidini duyurdu. Fakat Finlandiya bu tehdit karşısında geri durmamayı tercih ediyor. 16 Mayıs Pazartesi günü çok kritik.
Bugün sabah Finlandiya Başbakanı Sanna Marin ve Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Finlandiya’nın NATO üyeliğinden yana olduklarını ve Finlandiya’nın “gecikmeden” bir başvuru yapması gerektiğini belirten bir basın açıklaması yaptılar. Gün içinde Sosyal Demokratların da bu konu ile ilgili toplantı yapması bekleniyor.
Finlandiya’da yapılan bir araştırma ülkenin yüzde 62’sinin birliğe katılma tarafında olduğunu gösterdi. Onlarca yıldır tarafsız olan İsveç ve Finlandiya, 5. madde ile özdeşleşmiş NATO’ya katılarak, daha güvende olabileceklerini düşünüyor. Bu madde, üye ülkeye yapılan saldırıyı, tüm ittifaka yapılmış sayıyor.
Yarın, Finlandiya’da tüm parlamenter partilerin temsil edildiği güvenlik politikası analiz grubu, saat 10.00’da bir basın toplantısında raporu sunacak. NATO’ya katılması gerektiğine dair net bir sonuç beklemiyorum ama satır araları bize bu konuda ipuçları verebilir. Her ikisi de NATO üyeliğine karşı olan Sol Parti ve Yeşiller Partisi’nin tutumu önemli.
16 Mayıs Pazartesi günü saat 10.30’da güvenlik politikası analizine ilişkin ek bir meclis görüşmesi yapılacak. Başbakan Pazartesi günü daha sonra tarihi kararın verileceği ek bir hükümet toplantısı düzenleyecek. Toplantıdan hemen sonra, “öngörülemeyen bir durum olmazsa” NATO için başvuru yaptığını açıklayacak.
Burada riskli olan durum, Rusya’nın dibindeki bu genişlemenin, Kremlin’i alarm durumuna geçirmesi ve bir şekilde buna yanıt verilecek olması. Bugüne kadar sınırlarının yalnızca yüzde 6’sı NATO ülkeleri ile olmasına karşın Kremlin, Finlandiya’nın NATO üyesi olmasıyla bu durum değişiyor. Coğrafi olarak Finlandiya’nın pozisyonu, NATO’nun savunması noktasında çok önemli bir boşluğu dolduruyor ve Rusya ile birliğin sınırını iki katına (%12) çıkarıyor.
ABD‘nin olası bir NATO başvurusu durumunda İsveç ve Finlandiya’ya güvenlik sigortası garantisi verdiğini aktaran İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, “Finlandiya ve İsveç’in olası bir NATO üyeliği başvurusunda Kuzey Kutbu ve Baltık Denizi bölgesinde olumlu bir güvenlik politikası durumunun olacağı düşünülmektedir. Bu nedenle ABD, ülkemize ve Finlandiya’ya farklı türde güvenlik sigortası sağlamaya hazır. Tam ayrıntılara giremeyeceğim.” dedi.
Geçtiğimiz günlerde Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasının Avrupa’ya daha fazla güvenlik getirmeyeceği uyarısını yaptı. Pazartesi sonrasında beklenti Batı topraklarına yakın noktalara füze sistemleri yerleştirilmesi ve İskandinavya’yı hedef alan siber saldırıları artırılması. Fakat Rusya cephesindeki bu genişlemenin, Rusya’nın güvenliğine varoluşsal bir tehdit olduğunu düşünmesi halinde Kremlin’in ne tepki verebileceğini gerçekten bilmek Ukrayna örneğindeki gibi mümkün değil.
