Rusya – Ukrayna savaşının başlaması ile Balkan ülkeleri kendi güvenliklerini tehlike altında görmeye başlarken “Balkan Altılısı”ndan biri olan Kosova ise Rusya ile yakın ilişkileri olan Sırbistan’ın tehdidini üzerinde hissetmeye devam ediyor. Başbakan Kurti, Belgrad’ın ve Bosna’daki Sırpların, Kremlin tarafından bölgede savaş çıkarmak amacıyla kullanılabileceğini söyledi.
Ayrıca Kurti’nin, Kosova’nın Mitrovica Mahkemesi Başkanı Sırp asıllı Ljiljana Stevanovic’i görevden uzaklaştırması üzerine Sırbistan Cumhurbaşkanı: “Kurti, Sırplara saldırmaya karar verdi ve bu eylemiyle barışı yıkmak istiyor. Kosova Başbakanı Kurti, Brüksel Anlaşması’nı çiğnedi. Kosova’daki huzur ve barışa zarar vermek istiyor.” açıklamalarında bulundu.
Kosova hükümeti 3 Nisan’daki Sırbistan cumhurbaşkanı ve parlamento seçimlerinde Kosova’daki Sırpların oy kullanamayacaklarını açıklayınca, “Beşli Grup” olarak bilinen Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere ve ABD’den duruma tepki gecikmedi.
Ancak Balkanlarda meydana gelen bu gerilim Rus kontrollü bir kaos mu yoksa bölgede bir savaş çıkma olasılığı var mı?
ABD, Kırım’ın ilhak edilmesinden sonra Ukrayna’ya ciddi anlamda silah ve istihbarat desteği vermeye başladı. Şimdi de savaş döneminde Rusya içerisindeki kriptoları da kullanarak Rusya-Ukrayna savaşı içerisinde Rusya’yı kendince istediği kıvama getirmeye çalışıyor. Ne var ki Putin, savaş başladıktan bir süre sonra şu açıklamada bulundu: “Rusya’sız dünyanın bir anlamı yok.” Bu açıklama, Putin tarafından dünyaya karşı yapılmış büyük bir tehdittir. Kendisinin bataklığa saplanması durumunda herkesi peşinden sürükleyebileceğinin mesajını vermektedir. Rusya bu savaş döneminde ikinci bir hamleye başvurmak isterse yüksek ihtimalle bu Balkanlar olacaktır çünkü Balkanlar Rusya’nın kendi çapı dışında en etkili olabileceği bölgelerden birisi. Aynı zamanda Rusya’nın Sırbistan ile Ortodoksluktan gelen derin bağları da bulunuyor.
2008 yılında Sırbistan’dan ayrılan Kosova, Mart 2020 itibariyle 97 ülke tarafından tanınırken; Rusya, Sırbistan, Yunanistan ve GKRY tarafından tanınmamaktadır ve Rusya, Kosova’nın BM’de tanınmasına da büyük engel olmaktadır. Nasıl ki günümüzde Yunanistan’ın “Büyük Yunanistan İdeali” ve Arnavutluk’un “Büyük Arnavutluk İdeali” bulunuyorsa, Sırbistan’ın da “Büyük Sırbistan İdeali” vardır ve aynı zamanda Sırbistan, Kosova’yı Ortodoks kilisesinin tarihi bir evi olarak gördüğünden dolayı Kosova’yı kendisinden ayrı bağımsız bir ülke olarak görmek istememektedir.
Enerji ve tarım konusunda iyi olan Balkanlar, buna ek olarak Avrupa’nın giriş kapısıdır. Şu an Rusya- Ukrayna savaşından kaçan göçmenler Polonya’dan Avrupa’ya giriş sağlamaktadırlar. Bu sayı şimdilik 4 milyon ise de savaşın devam etmesi durumunda 10 milyon gibi bir sayıya ulaşırsa Avrupa ciddi anlamda bir göç dalgasına maruz kalacaktır. Bunun üzerine bir de Kosova ve Sırbistan arasında bir savaş meydana gelirse Avrupa devletlerinin ekonomisi ciddi anlamda zarar görebilir. Avrupa’ya gelen enerjinin yolu da Balkanlardan geçiyor ve ayrıca şu an Avrupa devletlerinin bazılarında enerji, lojistik ve gıda problemleri de başlamış durumda. Savaşın Kosova’ya sıçraması durumunda Avrupa kesinlikle çok zor durumda kalacaktır.
BALKANLARDA OLUŞABİLECEK SAVAŞ SONUCUNDA KİM, NASIL ETKİLENİR?
Balkanlarda olası bir savaş durumu kuşkusuz en çok ABD’nin işine yarayacaktır. Çünkü savaş durumunda ABD, NATO olarak bölgede tam anlamıyla konuşlanabilecek, taraflara silah satabilecek, bölgede taraflar arasında arabuluculuk yapma fırsatına sahip olacaktır.
Öbür yandan, Balkanlarda bir savaş meydana gelirse bu ne Türkiye’nin, ne AB’nin, ne de Çin’in işine yarayacaktır. Türkiye açısından bakacak olursak zaten hemen hemen ülke sınırlarının bütün bölgelerinde kaos ortamı olduğundan dolayı Balkanlarda oluşabilecek bir savaş Türkiye için de tehdit oluşturacaktır çünkü ülkenin güvenliğini sağlamak, sadece kendi sınırlarını güvende tutmak demek değildir.
Şu günlerde enerji, lojistik, gıda gibi problemler yaşayan ve aynı zamanda da Ukrayna’da savaştan kaçan göçmenler ile bir göç dalgasına maruz kalan Avrupa, Balkanlar’da da bir savaş çıkması durumunda buradan da büyük bir göç dalgası geleceğinin farkında. Her ne kadar Hollanda, Avrupa’nın “gıda merkezi” olarak görünse de bu artan göç ile tek başına yetersiz kalacaktır.
Çin ile Sırbistan arasındaki ticari gelişmeler çok iyi giderken ve Çin, Sırbistan’a önemli yatırımlar yaparken; bölgede çıkabilecek bir savaş Çin’e Balkanlardan gelen para akışını kısıtlayabilir.
Şu an her ne kadar Balkanlar’da bir savaş çıkma olasılığı düşük görünse de Rusya- Ukrayna savaşı nedeniyle çok fazla yaptırıma maruz kalan Rusya’ya açık bir uzlaşma köprüsü bırakılmazsa Rusya’nın çaresiz kalması durumunda, Balkanlar’da bir savaşı ateşleyebilme olasılığı bulunuyor. Rusya, Kosova ve Sırbistan arasında olan bu gerginlik ile birlikte aslında Balkanlar’ın her an karışmaya müsait olduğunu ima ediyor olabilir. İlerleyen günlerde bölgedeki durumu hep birlikte göreceğiz.
