Joe Biden’ın 20 Ocak günü işbaşı yaptı. O günden itibaren Türkiye-ABD ilişkisinde yanıtı en çok merak edilen soru, yeni yönetim ile Ankara arasında ilk temasın ne zaman ve hangi düzeyde kurulacağıydı.
Türkiye ve ABD arasındaki ilk üst düzey temas Salı günü bir telefon görüşmesiyle gerçekleşti. Resmi açıklamada İbrahim Kalın ve Başkan Biden’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, yaptıkları telefon görüşmesinde; Suriye, Libya, Doğu Akdeniz, Kıbrıs ve Dağlık Karabağ meselelerini ele aldığı bildirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ortagus “S-400 satışının CAATSA konusunda süren değerlendirmelere tabi olduğunu, bu işlemin ikili ilişkilerde ve NATO’da önemli bir engel oluşturduğunu en üst seviyelerde vurgulamaya devam ediyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve üst düzey yetkililerinin, bu konudaki tutumumuzu anladığından eminiz” şeklinde konuştu.
Reuters haber ajansının haberine göre Kalın, Sullivan’a, Türkiye’nin Rus S-400 savunma sistemini satın alması ve ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde Kürt milis gruplara destek vermesi gibi iki ülke arasında anlaşmazlığa yol açan mevcut meselelere çözüm bulmak için ortak çaba harcanması gerektiğini söyledi.
Anlaşamadıklarını gösteren açıklama
Sonrasında dün Pentagon Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada John Kirby, Rusya’dan S-400 alımının Türkiye’nin ABD ve NATO’ya bağlılığıyla uyuşmadığını söyledi. Kirby, “S-400 konusundaki duruşumuz değişmedi” dedi. Bu açıklamadan anlaşılıyor ki iki taraf ilk görüşmede anlaşamadı.
Türkiye ile Avrupa arasında buzlar her gün biraz daha erirken ABD ile arasındaki ilişkiler belli bir süre daha sert şekilde ilerleyecek gibi duruyor. Fakat yeni ABD yönetimi Rusya ve Çin ile bir mücadeleye girecekse ilk kendi tarafına çekmesi gereken ülkelerden biri Türkiye.
ABD öyle ya da böyle Erdoğan ile masaya oturacak ama Erdoğan’ın bugüne kadar ki tehditkar tavrının yeni ABD yönetimi tarafından pek hoş karşılandığı söylenemez. Söylemde ve eylemde Erdoğan’ı gelecek günler zorlayabilir.
Ankara da Washington da karşı taraftan taviz bekliyor ama iki tarafında adım atmaya pek niyeti yok. İki taraf NATO’yu güçlendirme hedefine yönelirken, S-400 meselesi bu ortak hedefin içinde nasıl bir çözüm çerçevesine oturacak?
Tarafların ters düştükleri konuları ilişkinin seyri içinde nasıl yönetecekleri sorusunda beliriyor. İki ülke için seyri belirleyecek olaylar bu ay sonundaki NATO zirvesi ve Mayıs ayındaki Halkbank davası Türkiye-ABD ilişkilerinde kritik iki eşik.
