Nisan sayısındaki dergide detaylı olarak bahsetmiştik fakat tarihi yaklaşmışken ve Biden açıklamaları sonrasında tekrar bir yazı paylaşmak istedim.
Yıllardır süren savaş, acı, kan ve gözyaşı… Afganistan yeni bir başlangıca belki de ilk kez bu kadar yakın. Türkiye’nin arabulucu olması, yaşanan kısır döngünün sonlanması anlamına gelebilir.
Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilecek, Afganistan Barış Süreci Konferansı’nın takvimi netleşti. Taraflar, Cuma günü İstanbul’da bir araya gelecek. Toplantıların 10 günlük maraton şeklinde yapılması planlanıyor. Masada, Amerika Birleşik Devletleri Temsilcisi Zalmay Halilzad, Afganistan yönetimi ve Taliban olacak.
Toplantıda hedef ABD ve Taliban arasında bir mutabakat zaptının imzalanması ve bir yol haritasının ortaya çıkarılması. Cuma günü Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani de İstanbul’da olacak. Kritik toplantı öncesi, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Afgan mevkidaşı Hanif Atmar ile telefonda görüştü. İki isim, İstanbul’da gerçekleştirilecek konferansa dair görüş alışverişinde bulundu.
ABD Başkanı Joe Biden, 11 Eylül saldırılarının 20’nci yıl dönümü olan 11 Eylül 2021 tarihine kadar Afganistan’daki Amerikan askeri birliklerinin tamamen geri çekileceğini duyurdu. Çekilmenin ardından da Afganistan’ı desteklemeyi sürdüreceklerini ancak bunun askeri güçle olmayacağını söyleyen Biden, “ABD’nin en uzun savaşını bitirmenin vakti geldi” dedi.
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Twitter’da yaptığı paylaşımda Çarşamba günü Biden ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini ve ülkesinin ABD’nin kararına saygı duyduğunu dile getirdi. Sorunsuz bir geçişin sağlanması için ABD’li ortaklarıyla birlikte çalışacaklarını da aktaran Gani, Afganistan savunma güçlerinin “halkını ve ülkesini tam olarak savunabilecek durumda” olduğunu da sözlerine ekledi.
Hem ABD hem de Taliban için bugüne kadar sahada devam eden en uzun savaşları olma unvanını taşıyan Afganistan macerası tarihi bir virajda. Dünyanın en büyük askeri gücü olarak kabul edilen ABD, 11 Eylül’ü bahane ederek 2001’de geldiği Afganistan’dan ‘barış imzalayarak’ çıkmaya çalışıyor.
Sovyetlerin ülkeden çekilmesinin ardından yaşanan kaos, otorite boşluğunun sonuçları, 11 Eylül Saldırısı, Afganistan Savaşı, ABD’nin bölgeye gelişi ve sonrasındaki gelişmeler aradan geçen 20 yılda sıkça tartışıldı. Bugün geldiğimiz noktada, ABD, Afganistan hükümeti ve Taliban arasında bir orta yolu bulabilmesi için Türkiye’nin ‘arabuluculuğuna’ ihtiyaç duydu.
Neden Türkiye olduğu sorusu üzerinde durulması gereken bir husus… Her şeyden önce Türkiye ile Afganistan arasında tarihten gelen bir bağ var. Afgan halkı, eğer işin içinde Türkiye varsa yapılan görüşmelere inanıyor. Halk seviyor çünkü Türkleri ve onlara güveniyor.
Diğer yandan Türkiye bir NATO ülkesi. Bu yadsınamaz bir güç. ABD tam anlamıyla çıkıp, herhangi bir otorite boşluğu oluşmaması için NATO’nun diğer ülkelerinden destek isteyebilir. Ankara burada yine değerli bir noktada. Çünkü Afgan halkı Türkiye’nin belki de gözlemci olacağı bir sürece çok daha hızlı bir şekilde uyum sağlar.
Türkiye, sadece Afgan halkı ile de değil ülkedeki tüm gruplarla bir şekilde dirsek teması olan bir durumda. Ülkenin önemli grupları, partileri, kişileri, iktidar olsun muhalif olsun farklı kanatları Ankara ile temasta. Ve Taliban’ın da olumsuz bakmadığını biliyoruz. Tüm bunlar ‘Neden Türkiye?’ sorusuna yanıt bulmamızı sağlıyor.
