Küba’da Para Birimi Reformu

Küba’da 1994’ten beri yürürlükte olan iki para birimli ekonomik sistem 1 Ocak 2021 itibariyle kaldırıldı. Dolara bire bir ölçeğinde endeksli “Dönüştürülebilir Küba Pesosu (CUC)”nun lağvedilmesi uzun süredir enflasyon korkusuyla erteleniyordu. Ana iş kolu turizm olan ülkede yapısal sorunlar, COVID-19, Trump döneminde ABD ambargosu ve Venezuela’nın ekonomik yardımının kesilmesi Küba’yı son 30 yılın en zorlu ekonomik krizi içine itti ve enflasyon korkusu tekrar yükselişte.

Önceki başkan Raul Castro’nun sosyalizmi güncelleme programının bir parçası olarak ortaya çıkarılan CUC ve CUP’un parasal birleşmesi, karaborsa sektörünü sınırlamayı hedefliyor. 2018’den beri başkanlık görevini sürdüren Miguel Diaz-Canel, karışık iki dövizli parasal sistemi ortadan kaldırılarak 1 Amerikan Doları’nın 24 Küba pesosuna (CUP) sabitleneceğini açıklamıştı.

 Tahminler ne yönde?

2021’e kadar CUC, CUP ve Amerikan dolarının suni olarak eşit tutulduğu devlet sektöründe 1$ = 24 Küba pesosu büyük bir devalüasyona işaret etse de genel halk için halen 1 dolar 25 Küba pesosuna eşit tutulduğundan develüasyonun sınırlı kalacağı düşünülüyor.

Resmi görüşlere göre yeni döviz kuru bugüne kadar yapay olarak karlı görünen beş yüze yakın devlet şirketinin zararının görünmesine neden olacak. Bu yüzden devlet, 783 milyon dolara yakın bir yardım paketi dağıtacağını açıkladı. Küba ekonomik reformlarının başında bulunan Marino Murillo, kar etmeyen devlet şirketlerinin iflas etmesi ve genel bir işsizlik ortaya çıkmasının amaçları arasında olmadığının altını çizmişti.

Politik ve Ekonomik Krizin Birleşimi

Küba’da halen en büyük işveren devlet sektörü. Devletin parasal birleşme akabinde maaşlara zam yapması bekleniyor. Bu zamların bazı sektörlerde şu anki maaşları 5 katına kadar çıkarılabileceğinin altı çiziliyor ancak artan maaşların yanında devlet sübvansiyonunun ortadan kalkması ve fiyatların yükseleceği ön görülüyor.

2018 yılında Küba’da cep telefonlarında internet kullanımının yasallaşması, Aralık 2020’de ülkenin uzun süredir görmediği ölçekte bir protesto başlamasına yol açtı. Rapçi Denis Solis’in göz altına alınma sürecini Facebook’tan canlı yayında yayımlaması Kültür Bakanlığı önünde genç aktivistlerin ve sanatçıların gösterisine dönüştü. Politik ve ekonomik darboğazda olan Küba’nın para birimi reformuyla nereye geleceğini 2021 yılı bize gösterecek.