Geçtiğimiz yaz pek çok Amerikan giyim firması, Çin’in Sincan bölgesinde pamuk üretiminin “zorunlu işçilik” yoluyla üretildiğine dair endişe duyduğunu açıklamıştı, bazı markalarsa bölgeyle tüm faaliyetini kesmişti. Bu konu Çin pazarında neden şu an gündeme geldi?
Çin’de olayların büyümesi
Bu hafta içinde Çin’in Alibaba şirketine ait olan e-ticaret sitelerinden bazıları “Çin’i suçlayıcı tavırlarından” dolayı pek çok Batı markasını satmayı bıraktıklarını duyurdu. Bunun ardından devlet partisinin etkili bir organı olarak bilinen “Komünist Gençlik Birliği” tarafından internet sitelerine yayıldı.Influencerların da katılmasıyla saatler içinde Çin’de, H&M, Nike ve Burberry başta, Sincan bölgesi konusunda hassasiyet belirten tüm Batı şirketlerini boykot çağrısı başladı.
Peki tüm bu boykot çağrısı neden önemli? Pandeminin başladığı geçen yıldan beri lüks giyim sektörü dünya çapında %23 daralmasına rağmen Çin’in bu pazar içinde kapsadığı yer ikiye katlanarak %11’den %20’ye çıktı. Bu trendin önümüzdeki yıllarda artacağı ve 2025 yılında Çin’in bu endüstri tüketiminde birinci olacağı öngörülüyor.
Neden yazın değil de şimdi? Bu konuyla ilgili en muhtemel sebep 2 hafta önce, 22 Mart 2021’de, ABD, AB, Kanada ve Birleşik Krallık’ın Çin’in Sincan bölgesinde Uygurlara yaşatılan insan hakları ihlallerinden dolayı yaptırım uygulama kararı. H&M’in eylülde yayımladığı broşür, Çin sosyal medyasında tepki toplamaya tam da bu karar sonrası başladı.
Çin’in Boykot Tarihi
Çin Dış İşleri Bakanlığı, yabancı şirketleri yalan ve söylentiye dayanarak Çin’e kötü niyetli saldırıda bulunmakla suçlayarak Sincan bölgesindeki güvenliği tehdit ettiğini bildirdi. Bakanlık sözcüsü Hua Chunying, bölgenin pamuğunun dünya sıralamasında lider olduğunu hatırlatarak zararın ürünü kullanmayı reddeden kurumlarda olacağını belirtti.
Bu Çin’in kendi görüşleri dışında kalan yabancı firmalara uyguladığı ilk ambargo veya boykot kararı değil. Daha önce Güney Kore’de ABD’nin askeri üssü için toprak temin eden Kore firması Lotte iki yıl devlet yaptırımıyla karşılaşmıştı. Benzer şekilde Güney Çin Denizindeki sorunlardan dolayı Filipinler de muz ihracatına Çin’in yaptırımlarından payını almıştı.
Bu tartışmalara girmeyi reddeden Türkiye, Uygur Türklerinin gördüğü muameleyi Kanada ve Hollanda’nın yaptığının aksine soykırım olarak tanımlamıyor; Batı dünyasının yaptırımlarının yanında da yer almadı. Tam aksine, bu hafta içinde devlet destekli Ziraat Bankasının Çin’in Exim’inden 400 milyon ABD doları borç aldığı açıklandı.
