Cuma günü öğrendiğimiz üzere Merkez Bankası bir “kullanım yasaklaması” yönetmeliği yayımlayarak Türkiye’de kripto paralar üzerinden ödeme yapılmasının kabul edilmeyeceğini açıklamıştı. Cuma günüden itibaren Bitcoin ve Ether başta olmak üzere global piyasalarda dijital paralar değer kaybetti. Peki bunda Türkiye’nin bir rolü var mı?
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), cuma günkü yönetmelik ile kripto paraların kullanımını “denetim mekanizmalarının olmaması”, “hukuksuz ticarete açık olması”, “terörü finanse etme şüphesi” gibi gerekçelerle 30 Nisan’dan sonra yasaklamıştı. Bunun market düzeni içine uygunluğu Türkiye’de şu anlık hala tartışma konusu.
Hatırlarsınız, BDDK’nın bilişim teknolojileri yönetmeliğinden sonra 2016’da Paypal de Türkiye pazarından çıkmıştı. Türkiye’nin kontrol çekinceleriyle kripto paraları yasaklamasına rağmen Avrupa Birliği’nin her ne kadar yeni bir regülasyon yasallaştırmaya çalışsa da 2019’dan beri bu dijital paraları belli pazarlarda kullanıma açtığını biliyoruz.
Bunun yanı sıra elektrikli otomotiv üreticisi Tesla’nın başkanı Elon Musk da önce ABD, sene sonunda da tüm tüketiciye Bitcoin üzerinden satış yapacağını duyurmuştu. Bitcoin bu hafta hisse başına 64.000 ABD dolarıyla rekor kırmışken cuma günü %5 değer kaybetti. Sektörün ikinci şirketi Ether de %5 seviyesinde geriledi.
Türkiye yasaklar konusunda tek mi?
Türkiye, kripto paralara birtakım kısıtlamalar getirmeyi planlayan tek ülke görünmüyor. Ocak ayında hükümetin programına alınan bir yasa kapsamında Hindistan da kripto paraları kullanmayı, hatta sahip olmayı bile yasaklayan bir denetim üzerinde çalışıyor. Yapılan açıklamada blok-zincir teknolojisinin gelişimine kısıtlama getirilmeyeceği bildirildi.
Gelelim bugüne. Yatırımcı güne başladığında Bitcoin’in tamı tamına %15 değer kaybettiğini gördü. Peki bu düşüş global finans zincirinin pek de merkezinde yer almayan Türkiye ve Hindistan’ın sorumluluğu mu? Cevap kocaman bir hayır.
ABD Hazine Bakanlığı, 3 gün önce Rusya’nın SES adındaki özel bir programı kullanarak dijital para sistemleri üzerinden ABD seçimlerine müdahalede bulunduğunu iddia ederek bazı kripto para adreslerine yaptırım kararı almıştı. Rusya bu iddiaları reddetti.
Ancak popüler bir Twitter hesabı olan @Fxhedgers hesabının ABD Hazine Bakanlığının kripto para üzerinden “kara para aklayan” bazı finansal kurumlara operasyon düzenleyeceği söylentisi kısa zamanda yüz binlerce görüntülendi ve piyasada güvensizliğe yol açtı.
Devlet-piyasa arasındaki bu rekabetin ve çatışmanın ne tür yasa ve denetim mekanizmalarına yol açacağını hep birlikte göreceğiz. Devletler, para akışı üzerinde her ne kontrol güçleri kaldıysa bunu koruma amacında görünüyor. Burada özellikle büyük yatırımcının yasa yapıcılar ile olan bağlarının sorgulanması geleceği anlamakta faydalı olacaktır.
